شاه که روی تخت مخصوصش نشسته بود با صدایی همراه با غرور گفت: پس این
قلیان من چه شد!؟ خادمان کاخ که دو دستشان را در هم گره کرده بودند با کمال
تاسف گفتند: اعلی حضرت قلیانی در کاخ یافت نمیشود.
شاه با عصبانیت
گفت: تا دیروز از در و دیوار کاخ قلیان میبارید! حال چه شده که قلیان
نیست!؟ گفتند: اعلی حضرت همه را شکستهاند! شاه که از عصبانیت تمام صورتش
مانند لبو سرخ شده بود سوال کرد به دستور چه کسی قلیانها را شکستهاند؟
گفتند
در پی فتوای تحریم تنباکو که از میرزای شیرازی صادر شد، خادمان و
شاهزادگان حرمسرا تصمیم به شکستن قلیانها گرفتند تا به این وسیله به
فتوای این مجتهد بزرگ لبیک گفته باشند...[1]
این گوشهای از اثرات روحانیت در جامعه اسلامی است که قیام مردم ایران و 8 سال دفاع مقدس و تقدیم هزاران شهید به تبعیت از امام خمینی«رحمتاللهعلیه» و مراجع دیگر از بزرگترین آنها میباشد، که موجب شد ایران اسلامی از یوق استگبار و شاه دست نشانده نجات یافته و به عزت و کرامت و استقلال برسد.
روحانیت از ارکان جامعه هستند که خداوند حضورشان را ضروری میداند و میفرماید:
«
وَ ما کانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ
کُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَ
لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ
یَحْذَرُون[سوره توبه آیه 122 ]. شایسته نیست مؤمنان همگى بسوى میدان جهاد
کوچ کنند چرا از هر گروهى از آنان، طایفهاى کوچ نمىکند و طایفهاى در
مدینه بماند، تا در دین (و معارف و احکام اسلام) آگاهى یابند و به هنگام
بازگشت بسوى قوم خود، آنها را بیم دهند؟! شاید (از مخالفت فرمان پروردگار)
بترسند، و خوددارى کنند»
بعد از دستور خداوند افرادی چون کمیلبن زیاد، میثم تمار، مقداد، سلمان فارسى، ابوذر غفارى و ... در دورههاى سخت امامان شیعه، واسطه آنان با جامعه بودند. با چنین تلاشى بود که آموزههاى شیعى در جامعه اسلامى حفظ شد. و این سبک با فراز و نشیبهایی که داشت ادامه یافت تا زمانی که جلسات درس امامان محمدباقر و جعفر صادق (علیهماالسلام) شاگردان بسیارى را پروراند. شاگردانى که ضمن ترویج مکتب شیعه آن را نسل به نسل تا به امروز رساندند .
سلسله جلیله روحانیت در طول تاریخ شیعه، به خاطر پایگاه مردمی و نفوذ کلام و اندیشه و تفکرشان در میان مردم، همواره قدرتی انکار ناپذیر بودهاند. و همین امر دشمنان را به فکر انداخت که شب و روز در تخریب جایگاه روحانیت تلاش و کوشش کنند.
سربازان امام زمان پس از تحصیل معارف دین از مکتب امامان معصوم، در بلاد گوناگون پراکنده شده و به تبلیغ معارف دین میپرداختند. چنین اقدامى موجب شد چون دوران غیبت فرا رسید، رابطه جامعه با منابع اصیل آموزههاى دینى جدا نشود. سازمان روحانیت شیعه ریشه در چنین پیشینهاى دارد. پیشینهاى مبتنى بر آموزش و آگاهى بر این اساس ارتباط با جامعه و مردم از اصلىترین ارکان سازمان روحانیت شیعه بوده است.
بر مبناى همین ویژگى بود که عالمان دینى در جنبشهاى مردمى علیه خلفاى جور و متجاوزان بیگانه وظیفه رهبرى را بر عهده داشتند. چرا که تودهها با توجه به روابط پیشین، به علماى دین اعتماد داشتند. به طورى که جنبشهاى دینى سربداران و مرعشیان طبرستان به زعامت علما به سامان رسید.[2]
به خاطر همین اثرات فروان است که دین مردم را به ارتباط با علما سفارش
میکند و حشر و نشر با آنها را مهم و اساسی میشمارد و آن را در زمره
عبادتهای بسیار بزرگ قرار می دهد. همان گونه که رسول خدا در این خصوص
میفرماید:
«نگاه کردن به صورت عالم (ربانی) برای تو بهتر از آزاد کردن هزار بنده است.»[3]
حضرت در روایت دیگری میفرماید:
«ای اباذر! یک ساعت در گفتگوی علم
(قرآن و روایات) نشستن برای تو بهتر از عبادت یک سال است، که روزهای آن را
روزه بداری و شبهای آن (به عبادت) بایستی.»[4]
باز حضرت در روایت دیگری میفرماید:
«نیست مؤمن و گرویدهاى که یک
ساعت (پارهاى از شب و روز) نزد عالم و دانشمندى بنشیند جز آنکه پروردگار
توانا و بزرگش او را میخواند: نزد دوست من نشستهاى سوگند بعزّت و
توانائى و جلالت و بزرگى خود تو را با او در بهشت ساکن نموده و جاى دهم و
باک ندارم و کسى مانع و جلوگیر من نیست» [5]
و چه بسیار افرادی که بعد از ارتباط با عالمی راه انحرافی که عمری آن را
طی کرده بودند، تغییر داده و به راه درست و الهی هدایت شدند که از این
میان میتوان به دانشمند بزرگ انیشتین اشاره کرده که بعد از چند مکالمه با
آیت الله بروجردی مسلمان شده و مذهب شیعه را انتخاب نمود و در نامهای خطاب
به این مرجع بزرگ این گونه نوشت:
پس از 40 مکاتبه که با جنابعالی بعمل
آوردم اکنون دین مبین اسلام و آئین تشیع 12 امامی را پذیرفته ام که اگر همه
دنیا بخواهند من را از این اعتقاد پاکیزه پشیمان سازند هرگز نخواهند
توانست حتی من را اندکی دچار تردید سازند! اکنون که مرض پیری مرا از کار
انداخته و سست کرده است ماه مرتس ( مارس) از سال 1954 است که من مقیم
آمریکا و دور از وطن هستم.[6]
با توجه به مطالب فوق می شود به این نتیجه رسید که ضرورت وجود علما و روحانیت برای جامعه همانند ضرورت آب برای زنده ماندن است و همان گونه که اگر آب نباشد همه از تشنگی خواهند مرد اگر روحانیت که وسیله ارتباط دادن بین بندهها با دستورات خدای متعال است نباشد، جهالت و خوی درندگی و حیوانی همگان را در مسیر مرگ قرار خواهد داد.
----------------------------------------
پی نوشتها:
[1]. مشرق نیوز
[2]. زندگی نامه تالیت حجت الاسلام قرائتی ص 13.
[3]. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): النَّظَرُ إِلَی وَجْهِ الْعَالِمِ خَیْرٌ لَکَ مِنْ عِتْقِ أَلْفِ رَقَبَةٍ جامع الاخبار، ص 37
[4].
یَا أَبَا ذَرٍّ الْجُلُوسُ سَاعَةً عِنْدَ مُذَاکَرَةِ الْعِلْمِ خَیْرٌ
لَکَ مِنْ عِبَادَةِ سَنَةٍ صِیَامٍ نَهَارُهَا وَ قِیَامٍ لَیْلُهَا وَ
النَّظَرُ إِلَى وَجْهِ الْعَالِمِ خَیْرٌ لَکَ مِنْ عِتْقِ أَلْفِ
رَقَبَةٍ.«ٍ جامع الاخبار، ص 37»
[5]. مَا مِنْ مُومِنٍ یَقْعُدُ
سَاعَةً عِنْدَ الْعَالِمِ إِلا نَادَاهُ رَبُّهُ عَزَّ وَ جَلَّ جَلَسْتَ
إِلَی حَبِیبِی فَوَ عِزَّتِی وَ جَلالِی لاسْکَنْتُکَ الْجَنَّةَ مَعَهُ
وَ لا أُبَالِی« بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج2، ص:
145»
[6]. رجا نیوز